Αυγοτροφή.

Αυγοτροφή – προετοιμασία     ( Αθανάσιος Υφαντής ΑL 001)

Δεν θα κάνω κάποια αναδρομή στο παρελθόν για να δούμε πότε ακριβώς μπήκαν στο διαιτολόγιο των πουλιών οι έτοιμες αυγοτροφές ούτε και τους λόγους που αυτές κατέκλυσαν τα ράφια των pet shop. Το γεγονός πως αυτό το είδος του προϊόντος  αγοράζεται με μανία από τη πλειοψηφεία των εκτροφέων αποδεικνύει από μόνο του πως ήταν  πετυχημένο το εγχείρημα των εταιρειών να επενδύσουν επάν
ω του.

Αρκετές από αυτές τις αυγοτροφές κυκλοφορούν σε ΄΄ στεγνή ΄΄ μορφή και προκειμένου να χρησιμοποιηθούν το μόνο που  απαιτείται είναι  να προστεθεί νερό για να μαλακώσουν και να γίνουν αφράτες και ελκυστικές στους καλομαθημένους τροφίμους του εκτροφείου μας (καναρίνια και σπίζες γενικότερα). Οι αυγοτροφές αυτές προτιμώνται από τους εκτροφείς σε σχέση με άλλες ΄΄λαδωμένες΄΄ που προσφέρουν μεγάλο ποσοστό θερμίδων στα πουλιά αλλά και αρκετά προβλήματα στο πεπτικό τους σύστημα όταν προσφέρονται χωρίς μέτρο. Θεωρητικά λοιπόν αρκεί  να προσθέσουμε μόνο λίγο νερό μέσα στις στεγνές η ξηρές  αυγοτροφές  (όπως επίσης αποκαλούνται από μία μερίδα εκτροφέων) και αφού ανακατέψουμε καλά, έχουμε ένα αφράτο μίγμα που το προσφέρουμε στα πουλιά μας. Τα πουλιά εθίζονται εύκολα στη κατανάλωση αυγοτροφής και εκμεταλλευόμενοι το γεγονός αυτό μπορούμε να τους περάσουμε με την αυγοτροφή  και όλα τα άλλα πρόσθετα  που απαιτούνται για τη σωστή και ισόρροπη ανάπτυξή τους (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, ασβέστιο κ.λ.π)  Στη πράξη λοιπόν σπάνια δίνουμε την αυγοτροφή  αυτούσια για κατανάλωση. Το κάθε είδος πουλιών μπορεί να απαιτεί διαφορετική σύσταση και  τρόπο χορήγησης της αυγοτροφής που εξαρτάται εκτός των άλλων από την εποχή, το στάδιο ανάπτυξης, τη πτερόρροια, τη προετοιμασία για το ζευγάρωμα κ.λ.π.

Θα αναφερθώ λοιπόν  σε ένα γενικό τρόπο προετοιμασίας και χορήγησης   αυγοτροφής που δεν είναι όμως δυνατόν να καλύψει όλες τις περιπτώσεις και τις ειδικές ανάγκες κάποιων κατηγοριών.

Ξεκινώ με ένα πλαστικό  δοχείο χωρητικότητας δύο λίτρων και μία μεζούρα σαν το μικρό στρογγυλό ποτηράκι της φωτογραφίας. Είναι το κλασσικό αγαπημένο πλαστικό ποτηράκι που χρησιμοποιούν κατά κόρον οι εκτροφείς στα κλουβιά τους  επειδή είναι εύχρηστο και πλένεται εύκολα.

Βάζω λοιπόν στο πλαστικό
δοχείο  7 μεζούρες νερό και αφού διαλύσω τα τυχόν πρόσθετα (σπιρουλίνα, βιταμίνες,ασβέστιο κ.λ.π), προσθέτω 2 μεζούρες ράσκ. Στο στάδιο αυτό, όσοι δίνουν ουσίες χρωματισμού θα πρέπει να τις διαλύσουν στο νερό για να απορροφηθούν και αυτές από το ράσκ.

Το ράσκ είναι προψημένο δημητριακό που σε λίγα λεπτά φουσκώνει απορροφώντας σχεδόν όλο το νερό του δοχείου. Ο σκοπός του ράσκ είναι να  διατηρήσει υγρή την αυγοτροφή για μακρύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου να καταναλωθεί από τα πουλιά πριν ξεραθεί. Η χρησιμότητα του ράσκ γίνεται εντονότερη στις μεσογειακές χώρες και ειδικότερα την άνοιξη και το καλοκαίρι που η υγρασία στην ατμόσφαιρα πέφτει δραματικά. Τη περίοδο αυτή, τα πουλιά δεν προλαβαίνουν να καταναλώσουν ομαλά την αυγοτροφή κατά τη διάρκεια της μέρας γιατί λόγω της ξηρασίας αφυδατώνεται και σε λίγες ώρες γίνεται σκληρή σαν πέτρα. Αν λοιπόν δεν έχουμε την ευχέρεια και το χρόνο να την ανανεώσουμε για δεύτερη φορά μέσα στη μέρα, τότε οι γονείς δυσκολεύονται αρκετά για να  ΄΄χορτάσουν΄΄ τα αδηφάγα στόματα των νεοσσών αποκλειστικά με σπόρους.                                     Στη βόρεια Ευρώπη, λόγω της μεγαλύτερης υγρασίας δεν χρησιμοποιείται το ράσκ τόσο συχνά  αλλά και όσοι από τους εκτροφείς χρησιμοποιούν ξηρές αυγοτροφές (και κατά συνέπεια την ίδια μέθοδο προετοιμασίας),  οι μισοί προτιμούν το ζυμαρικό κούς- κούς που έχει σχεδόν τις ίδιες ιδιότητες.                                                                                                              Μόλις λοιπόν το νερό απορροφηθεί από το ράσκ  προσθέτω 14-16 μεζούρες αυγοτροφή. Ανακατεύω γρήγορα και δυνατά το μείγμα για να μην σβολιάσει και μετά από 10 λεπτά το προσφέρω στα πουλιά. Το υπόλοιπο το βάζω  στο ψυγείο για τρεις έως τέσσερις ημέρες το πολύ. Αν επιθυμώ να το διατηρήσω μεγαλύτερο χρονικό διάστημα  τότε το βάζω στη κατάψυξη. Το παγωμένο μείγμα παραμένει αρκετά εύθραυστο και έτσι μπορώ  εύκολα να αποσπάσω ένα κομμάτι κατεψυγμένης αυγοτροφής κάθε φορά που θα το χρειαστώ  χωρίς να ξεπαγώνω ολόκληρη  τη ποσότητα. Επειδή όμως η εξαιρετικά χαμηλή θερμοκρασία στη κατάψυξη (-18^ο) μπορεί να μειώσει και  να εκφυλίσει τη δραστικότητα κάποιων συστατικών της αυγοτροφής είναι καλύτερα όταν έχουμε άνεση χρόνου να μην καταφεύγουμε σε αυτή τη μέθοδο.

Προσωπικά, χρησιμοποιώ ένα συγκεκριμένο τύπο αυγοτροφής συντήρησης για  όλο το χρόνο. Επειδή όμως οι αυγοτροφές συντήρησης περιέχουν κατά κανόνα  λιγότερες πρωτείνες (έως 14%), την εποχή της αναπαραγωγής προσθέτω μέσα στο μείγμα και καλοβρασμένα σφιχτά αυγά που τα πολτοποιώ πρώτα στο μπλέντερ μαζί με τα τσόφλια τους *  Στη περίπτωση αυτή μειώνω τη ποσότητα του ράσκ και του νερού αντίστοιχα  αφού τα νωπά αυγά περιέχουν ήδη νερό η αυξάνω σε 18 τις μεζούρες της ξηρής αυγοτροφής. Σε κάθε 2λιτρο μπώλ προσθέτω 2 αυγά μεσαίου μεγέθους που με κάπως πρόχειρους  (δικούς μου)  υπολογισμούς ανεβάζουν το ποσοστό πρωτεΐνης στο 19% – 20% Το τελικό μείγμα της αυγοτροφής    ( με η χωρίς αυγά)  γίνεται αρκετά αφράτο και παρά τον σχεδόν δίλιτρο όγκο του, δεν ξεπερνά σε βάρος το ένα κιλό.

* Όχι τσόφλια στην αυγοτροφή νεοσσών με ηλικία μικρότερη των 6-7 ημερών

Γενικές συμβουλές.

• Καλό είναι να λαμβάνουμε υπόψη πως δεν θα πρέπει να δίνουμε απεριόριστες ποσότητες αυγοτροφής στα πουλιά μας. Δεν γίνεται το ίδιο ανεκτή η λήψη αυγοτροφής από όλα τα πουλιά και για το λόγο αυτό θα πρέπει να έχουμε το νού μας για τυχόν αρνητικές επιπτώσεις όπως, κάποια πιθανή διάρροια που μπορεί να προέρχεται από υπερβολική κατανάλωση αυγοτροφής, διατροφική εξάρτηση τους που εκδηλώνεται με απροθυμία κατανάλωσης σπόρων κλ.π. Ειδικότερα, αν παρατηρήσουμε κάποιο πουλί να σηκώνει ψηλά το πόδι του χωρίς κάποια εμφανή αιτία τη περίοδο  που καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αυγοτροφής, σταματάμε για κάποιο διάστημα τη χορήγησή της.  Επίσης, στα νέα πουλιά θα πρέπει να μειώνουμε σταδιακά τη χορήγηση της αυγοτροφής προκειμένου να μάθουν να καταναλώνουν σπόρους.
• Εκτός λοιπόν από τη περίοδο ανατροφής των νεοσσών όπου η αυγοτροφή θα πρέπει να είναι στη διάθεση του ζευγαριού όλη τη μέρα, τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου μια ασφαλής ποσότητα χορήγησης είναι το πολύ δύο φορές την εβδομάδα και όχι μεγαλύτερη ποσότητα από αυτή που μπορούν να καταναλώσουν σε 3-4 ώρες το αργότερο. Όσοι εκτρέφουν διμορφικά κόκκινα καναρίνια δεν θα πρέπει να προσθέτουν μέσα στην αυγοτροφή  χρωστικές ουσίες πριν τα νέα πουλιά φθάσουν στην ηλικία των 40 ημερών γιατί διαφορετικά θα χρωματιστούν οι οδηγοί των κινητήριων φτερών με συνέπεια την επιβολή αφαιρετικών βαθμών κατά τη διαδικασία κρίσης στους Διαγωνισμούς.
• Αν κάποιοι εμπλουτίζουν την αυγοτροφή με βλαστημένους σπόρους, θα πρέπει να τους πλένουν πρώτα πολύ καλά και είναι προτιμότερο να τους αναμειγνύουν με την αυγοτροφή μόνο λίγη ώρα πριν την προσφέρουν στα πουλιά. Σε καμιά περίπτωση να μην καταψύχουν την αυγοτροφή όταν περιέχει μέσα βλαστημένους σπόρους γιατί ο πάγος ΄΄καίει΄΄ τους βλαστούς.
• Όταν ετοιμάσουμε την αυγοτροφή δεν τη φυλάμε ποτέ εκτός ψυγείου γιατί αλλοιώνεται πολύ εύκολα. Η οσμή της θα πρέπει να είναι ευχάριστη και  αν μας φανεί κάπως διαφορετική από το συνηθισμένο  δεν τη προσφέρουμε στα πουλιά. Είναι προτιμότερο να φτιάξουμε ένα νέο μείγμα  φρέσκιας αυγοτροφής παρά να ρισκάρουμε την υγεία των πουλιών μας,

και το βασικότερο ίσως όλων. Επιλέγουμε προσεκτικά την εταιρεία και το τύπο της έτοιμης ξηρής αυγοτροφής που θα χρησιμοποιήσουμε λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές ανάγκες της εκτροφής μας. Καλό είναι να συμβουλευτούμε κάποιους  παλαιότερους και έμπειρους εκτροφείς και να μην πειραματιστούμε με οποιοδήποτε προϊόν μας υποδείξουν άτομα που δεν έχουν τις ειδικές γνώσεις. Προσωπικά, έχασα στο παρελθόν ολόκληρες εκτροφικές περιόδους από τη ευπιστία και τη στενοκεφαλιά μου θεωρώντας  πως όλες οι αυγοτροφές είναι ίδιες. Ήμουν αρκετά έξυπνος να μάθω από τα παθήματα μου αλλά όχι αρκετά σοφός για να μάθω από τα παθήματα των άλλων.